CÔNG VÀ DUNG

Có thể nói rằng dường như nữ công gia chánh là một trong những khả năng rất đặc biệt của bất kỳ người phụ nữ nào. Tuy nhiên, hiện nay có khá nhiều chị em thoái thác việc vào bếp và tự tay chuẩn bị bữa cơm cho cả gia đình. Điều gì sẽ xảy ra nếu như bếp nhà luôn luôn lạnh? Người ta nói rằng “Đường đến trái tim người đàn ông thông qua bao tử” điều này có nghĩa là một gia đình muốn hạnh phúc, người phụ nữ muốn giữ được chồng cần thông qua việc chăm​ sóc cho họ từng bữa cơm, giấc ngủ. Không ít người đàn ông cho rằng hạnh phúc thật sự của một người chồng chính là có một người vợ rất khéo trong chuyện nữ công. Họ sẽ rất tự hào nếu những buổi mời bạn bè đến nhà thưởng thức tài nghệ nữ công của vợ mình thông qua việc nấu những món ăn độc đáo và đầy sáng tạo. Tất nhiên, phụ nữ không nhất thiết phải ngày qua ngày gắn chặt cuộc đời mình với bếp lửa, phải thui thủi trong bếp khi cả ngày đã quần quật với công việc… Chứng kiến những thí sinh tham gia thi cuộc thi Bí quyết giữ chàng hai năm liền với vai trò giám khảo, mới thấy sự quyết chí cho chữ “công”… Sự chăm chút, sự tinh tế và hàng loạt những sự đầu tư về thời gian và tâm trí để hoàn thiện bản thân mới thấy phụ nữ Việt Nam yêu quý chữ công đến dường nào…

Bên cạnh đó, chữ công còn được phả vào đó hơi thở của việc tổ chức, của cái nhìn khoa học trong cuộc sống, trong vấn đề chăm sóc sức khỏe. Cuộc sống hiện đại luôn hướng con người tìm đến cái đẹp. Vẻ bề ngoài của người phụ nữ hay nhan sắc của người phụ nữ thường được hiểu là “dung” nhưng thiết nghĩ cách hiểu này chưa hoàn toàn phù hợp. Thật khó để có thể phân tách vẻ đẹp hình thể ​ra khỏi vẻ đẹp của thế giới nội vì vốn dĩ nó luôn quyện chặt vào nhau. Hơn nữa, nếu một người dù có xinh đẹp như hoa nhưng nội tâm rỗng tuếch cũng chẳng khác gì một đóa hoa giả chỉ đẹp mà chẳng bao giờ tỏa hương. Người ta có thể sẽ​ cảm thấy thích thú lúc đầu nhưng ngay sau đó dễ cảm sự vô vị và nhàm chán. Trong nhịp sống hiện đại, chữ dung sẽ được nhìn nhận ở một góc độ mới hơn. Không chỉ là có mặt dẹp, da mịn, răng đều, tóc đẹp… mà dung còn được đề cập đến vóc dáng, trang phục, sức khỏe. Những yêu cầu mới đòi hỏi người phụ nữ phải có sức khỏe, khỏe để làm việc, khỏe để sống và khỏe để chinh phục cuộc đời. Chữ dung của người phụ nữ ngày nay không phải là người có đôi mắt ngấn lệ, càng không phải liễu yếu đào tơ, nương tựa bóng tùng. Nó càng không phải là sự chuẩn bị thật đẹp và hấp dẫn để chờ đợi người chồng chinh chiến trở về mà đó là cái đẹp của sự năng động và thích nghi với hoàn cảnh, môi trường hiện đại ngày nay. Cuộc thi phụ nữ Hai giỏi ở nhiều công sở ngày nay đã là một trong những minh chứng. Hay thoáng thấy những phụ nữ xinh xắn, duyên dáng đến công sở và nhẹ nhàng, tinh tế bước vào siêu thị rất duyên dáng mới nhìn ra vấn đề hiện đại của chữ dung, chữ công hòa quyện…

NGÔN VỚI  HẠNH

Ngôn chính là cái duyên ăn nói của người phụ nữ. Chính cách ăn nói của một cá nhân thể hiện văn hóa mà họ đang có. Từ lâu, vốn dĩ phụ nữ được xem là những người ăn nói khá mềm mỏng nhưng cũng không kém phần sắc sảo. Ông bà xưa thường nói học ăn – học nói – học gói – học mở để nhấn mạnh về tầm quan trọng của chữ ngôn. Cuộc sống dù hiện đại đến đâu thì ngườ phụ nữ cũng cần chú ý đến cách giao tiếp của chính mình. Giao tiếp không chỉ với​ chồng, theo kiểu “phu xướng – phụ tùy” thời xưa mà người phụ nữ ngày nay có kiểu giao tiếp rất hiện đại với những chuẩn mực thật sự mới. Phụ nữ có thể chủ động trò chuyện – giao tiếp, có thể tự tin thẳng thắn nhìn vào người đối diện khi gửi trao thông tin, có thể mạnh dạn chất vấn, có thể tích cực chia sẻ, phản biện, tranh luận cùng chồng mà không sợ vi phạm vào những quy chuẩn khắt khe của xã hội. 

Phần hạnh được xem như một trong những phẩm chất cực kỳ quan trọng của người phụ nữ dù trong xã hội nào đi nữa. Hiểu theo nghĩa rộng, hạnh không chỉ là hạnh kiểm mà đó còn là tính nết của một con người. Nó được thể hiện qua cách cư xử, cách quan hệ với mọi người xung quanh, trong các quan hệ xã hội cũng như trong quan hệ tình cảm. Không quá khắt khe về chuyện trinh tiết hay tình dục. Nhưng cũng không nhất thiết thổi tù và để minh chứng mình là​ người vô tư giẫm đạp lên chuyện giữ gìn cho tình yêu. Nếu đó là quan điểm, là giá trị, là văn hóa thì cũng đừng thôi lỗ để chà đạp, vô tư để dè bỉu hoặc cố tình thay đổi khi nó là suy nghĩ, quan điểm của một cá nhân, một nhóm.
Sự chung thủy, đoan chính, sự kiên định, nghiêm túc trong từng tình huống, từng mối quan hệ chính là những cơ hội để chữ hạnh được bộc lộ một cách sắc nét hơn bao giờ hết. Đó còn là sự tinh tế trong ứng xử, sự khéo léo đến từng hành động trong tương tác. Ngoài ra đó còn là những biểu hiện của đẳng cấp tron​g việc thể hiện mình, không quá lố, không quá vô tư, không quá bung thùa… Dù tự tin, quảng giao, cởi mở có thể là những thanh nam châm hút cực mạnh và phụ nữ hiện đại vẫn khai thác chúng một cách hiệu quả…

Hơi thở hiện đại không chỉ bó khung chữ hạnh vào góc của “tiết hạnh” mà đây là đức hạnh theo nghĩa chung thủy, biết suy nghĩ​, cân nhắc… Không chỉ tồn tại trong tình yêu mà trong đời sống vợ chồng, chữ hạnh cũng được đẩy lên một tầm cao mới. Nó nghiễm nhiên trở thành thứ ánh sáng tuyệt diệu giúp người phụ nữ tìm ra phương thức ứng xử hợp lý – hợp tình trong từng tình huống thường nhật. Có thể nói rằng hình ảnh chữ hạnh được vẽ lên một cách sống động. Chính cái đẹp của chữ hạnh ở phụ nữ trở thành thanh công cụ cực kỳ quý báu chinh phục phái mạnh, chinh phục con người, chinh phục cuộc đời.

Thước đo giá trị luôn luôn có sự biến chuẩn. Không thể ép một chuẩn mực đã cũ cho một hoàn cảnh hoàn toàn mới. T​hế nhưng giá trị làm cho người mãi mãi là những giá trị bất biến nếu mỗi con người chúng ta tiếp cận sâu vào tầng bậc của nhân cách, của giá trị đích thực. Người phụ nữ luôn được tôn vinh vì những giá trị của họ và công, dung, ngôn, hạnh vẫn là những đức tính thực sự không thể thiếu ở người phụ nữ hiện đại. và nét đẹp của một con người hiện đại hay một phụ nữ hiện đại vẫn là công, dung, ngôn hạnh thì đã sao? Chỉ có điều nó mang bóng dáng của một nét đẹp vừa truyền thống, vừa hiện đại và đậm sắc người Việt, văn hóa Việt.

-------------------------

(*)Trưởng Khoa Tâm lý học, Trường Đại học Sư phạm TP. HCM